Multimedien aurkezpenaren zehaztasunak

Ekasi-n jarri dizkizuet multimediari buruzko zehaztapenak eta soinuari buruzko dokumentu batzuk

Zure bitakoraren RSS ikonoa

Nola lortu zure bitakoraren RSSaren ikonoa? Klaseko gehienek Atom-etik Feedburner-era pasatu zinetenez sartu Feedburner aplikapenean. Horretan “sign up” sakatu, erabiltzailea eta pasahitza idazteko; segi aurrera goi ezkerrean “Nire kontuak” ikusi arte. Bere gainean klik egin eta aukeratu Publize. Honen ezkerrean zure bitakoran jartzeko zenbait aplikapen dauzkazu. Zuk “Chiklet Chooser” aukeratu ondoren “Suscribe to a reader” hautatu -nahi duzun tamainakoa- eta beheko partean “use as a widget in” agertzen den tokian “blogger” hautatu. Honen ostean “go” sakatu eta zure bitakoran bazaude “añadir artilugio” linkaren gainean sakatu, eta zure bitakoran sartuko da zure RSSaren ikonoa. Horrela ez bada, aurreneko pantailan eman dizuten kodea kopiatu eta zure bitakoran sartu HTML/Javascript modura. Konturatu zarenez Publize pantailan zure bitakoran jartzeko aukera gehiago ere badaude. Aztertu zure kontura horiek zer diren!

Dena den baten batek bere bitakoeraren RSSa eman nahi ez badu, kentzeko aukera ere badago. Horretarako prozesura azalduta dator “Blog and Web” bitakoran, 2007-5-1ean argitaratu zen “Ocultar el link a suscribirse en las entradas (atom) en Blogger” izeneko artikuluan, hain zuzen.

RSS sindikazioa

Bitakoara baten ezaugarri nagusietarikoa da sindikazioa, hots, beste bitakora batean idazten den azken berria zure bitakoran automatikoki irakurtzea bere blogean sartu gabe. Egiteko prozedura oso erraza da: har ezazu, adibidez, zure ikasgelako bloga bat, eta sakatu “Subcribe to Atom” -beheko partean- agertzen den loturaren gainean. Klik egiterakoan konturatuko zara beste helbide bat agertu zaizula. Helbide hori kopiatu eta eraman zure bitakorara. Sartu barrura eta “Añadir elemento nuevo”/ Feed/ eta URL-aren hutsunean itsatsi kopiatutako helbidea. Ostean “continuar” eta azken berria, edo bi -gehinez bost- nola begistatu nahi duzun aukeratu eta ondoren gorde aldaketak. Gauza bera egin dezakezu beste bloga batean argitaratzen diren berriak jasotzeko. Lan hori errazteko RSS (Really Simple Syndication) ikono laranja bat agertu ohi da blog gehienetan –beste batzutan RSS hori epostaz eskatu behar da-. Bertan klik egin eta helbidea agertuko zaizu eta gero zure bitakoran sartu.

Google Blackle

Epostaz jaso dut Google Blackle-ren berri. Antza denez Google erabiltzen dugunon kopurua ikaragarria da eta Googleren pantaila zuria erabili beharreann beltza erabiliko bagenu 750 megawatios/ordu urtero aurreztuko genuke. Energia aurrezteko helburuaz Googlek Blackle bertsioa atara du.

Tutorialak egiteko programak

Pantailan gertatzen den oro -edo zati bat- bideoz jaso daiteke zenbait programei esker. Programa horiek erabiliz tutorial erraz batzuk egin daitezke ikasle zein ikastetxeetako irakasleen artean zabaltzeko. Horietariko batzuk sarean dohainik dauzkazu; beste batzuk "demo" modura egun batzutarako on-line jarrita; beste batzu 30 egunetan erabiltzeko baimenaz...

Tutorialari buruzko lana egiteko askok CamStudio programa jaitsi duzue saretik. Konturatu bazarete 15 egunetako triala (probatzeko bertsio murriztua) da. Murriztua da, adibidez, egiten duen bideoa ez duelako gordetzen flash (swf) formatuan, avi formatuan baino, eta honek memoria gehiago okupatzen du. Triala denez gero, nahiz eta exekutablea gordeta izan ezin dezakezu berriro kargatu ordenagailu berean –bai, beste batean nahi baduzu-. Horregatik, epea agortu bazaizu horren modukoa baina osatuagoa duzu Camtasia (Studio 5). Sarean dagoen bertsioa 30 eguneko triala da. Funtzionamendua antzekoa da. Pantaila osoa edo grabatzea nahi duzun zatia aukeratu eta “capture” edo botoi gorria sakatuz gero grabatzen hasten da. Gustukoa duzunean, “file, save as”… eta beti bezala. Programa osatuagoa dela esan daiteke. “Import media” sakatuz bideo formatu arruntenak ere ekartzen dizkizu pantailara. Horrez gain, behin gordeta duzun fitxategiaren gainean sakatuz gero eta “file, project setting eta, gero, produce video as” eginez aurreko grabaketa beste formatu desberdinetan gordetzeko aukera duzu, hots, memoria gutxiagoz bitakoan jartzeko, sarean, e-postan bidaltzeko edo…. Tutorialak egiteko programa bi horiez gain honakoak ere badaude: FastStone Capture, Wink, Hypercam, Jing Project, Flash Video Recorder, … eta abar luze bat.

Nola begistatu Ardorarekin eginikoa?

Ardorarekin egiten diren jarduerak oso erraz egiten dira, baina hala ere, baten batek arazoak izan ditzake egin duena begistatzerakoan. Egin beharrekoa oso erraza da.
Behin Ardora instalatuta egonik eta jardueraren bat burutu ondoren honako hau egin behar duzu:

a) Batetik, eginikoa galdu baino lehen komeni da gordetzea. Horretarako "gorde honela" sakatu eta izendatu artxiboa -sortzen den artxiboak .ard luzpena izango du-.

b) Orain sakatu "Begia" ikonoaren gainean/ Artxibo/Editar como Front Page/ Vista Previa (pantailaren beheko partean). Horrela ikusiko duzu nola gelditzen den eta nola agertuko den ikasleen aurrean.

c) Egin duzuna gustokoa baduzu, Klik egin "Lurra" ikonoaren gainean (argitaratzeko). Orain programak bi fitxategi sortu ditu aldi berean: batak .html luzapena izango du eta besteak, berriz, .jar luzapena.

Oharra: Egindako jarduera hori edo beste batzuk beste ordenadore batean ikusi ahal izateko hiru fitxategi (.jar, ard. eta .html) horiek kargatu beharko dituzu, bestela ez dituzu ikusiko.

DENA DEN, zehaztasun gehiago aurkituko duzue hemen Berrikari-n eta Ekasi plataforman Ardorari buruz jarritakoan.

EHUko zaindegi zerbitzuan jarritakoa

Ekasi-n jarri dizut EHuko zaindegian jarri dizuedan soinu-materiala eskuratzeko behar duzuen pasahitza. Materiala solik 48 ordutan egongo da zaindegian, aplikapenak automatikoki ezabatzen baititu fitxategiak.

Unibertsitarien jokaera informazioa bilatzerakoan

El Pais-Educación idazten diren berriak egunero jasotzen ditut nire bitakoaran eta bertan 2007-12-10ean Elena Sevillano-k idatzitako "Los 'clicantes' compulsivos" artikuluaren berri izan dut. Oso interesgarria dela iruditu zait gure ikasgeleetan dauzkagun zenbait ikasleren jokaera erretratatuta ikusi baitut. Irakurri, gustatuko zaizue eta!

Odeoren azken bertsioan zenbait muga dauzkagu

Odeo-ren azken bertsioan harpidetu ondoren eta gure kontuan gaudelarik ondorengo bi mugekin topo egin dugu: batetik, Odeo Studio-n zerbait grabatu nahi badugu grabaketa egin egiten da baina gero "save" sakatzerakoan ez da aktibatzen. Bestetik, zure ordenadorean dagoen musika ezin da igo "upload to Odeo" ez baita inondik inora agertzen. Hala ere, Odeo-n aurkizten diren soinuekin zure soinu zerrenda osatu dezakezu eta zure bitakora-n sartu ematen dizun kodea hartuz gero. Beraz, ez eutsi ezin denari!

Gaitasun digitala derrigorrezko irakaskuntzan

Jadanik Hego Euskal Herriko Hezkuntza Saila biek argitaratuta dute derrigorrezko oinarrizko curriculum bana. 2006ko LOCEtik eratorritako Nafarroako Foru Komunitatekoa 2007ko ekainean argitaratu bazen ere, oraintsu arte, azarora arte ez da argitaratu Euskal Autonomia Erkidegokoa. Derrigorrezko irakaskuntzako curriculuma onartu eta ezartzen duenaren Dekretua EHAAko 288. alea eta honen gehigarrian argitaratu da. Araka ikertaldeko orriko "Legeriaren" atalean jarrita daude curriculum biak. Gomendatzen dizut irakurtzea Oinarrizko Gaitasunaren ataleko bosgarrena, "informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna" azpizenburua duena, gure ikastetxeetan IKTen inguruan hemendik aurrera egin eta lortu beharrezkoa agertzen baita.

Aurreko klaseetan landutako eduki batzuez apunte batzuk prestatu ditut. Eskuratzeko ekasi-n sartu beharko zarete.
Abenduaren 3an ekasi-n zenbait apunte jarri dizkizuet.>

II. Hezkuntzaren gaineko berbaldiak

Datorren astean, azaroaren 28 eta 29an EHUko Bilboko Irakasleen Eskolako Magisterio Eskolan “II. Hezkuntzaren gaineko berbaldiak” egingo dira. “Irakaslearen prestakuntzarako curriculuma” lemapean batetik Europako Irakasleen formaziorako ibilbideak ezagutuko ditugu; bestetik Bizkaiko zenbait eskolaren esperientzia testuinguratuen berri ezagutzeko parada izango dugu. Azken honen atalean, gure irakasgaiaren izaera kontuan harturik bi dauzkagu aipagarri: Lemoako ikastetxearen CDaren aurkezpena eta gure eskolako Haur Hezkuntza materialaren lantegiaren esperientzia, ikasgelako kide batzuek partaide direla. Klikatu egitarauan zehaztasun gehiago ezagutu nahi baduzu!

Ardoraz egiten diren jarduerak nola ikusi

Egiten ari zareten talde-lanari begira, zuetariko batzuek haurren parte hartzea areagotzeko ariketa osagarri batzuk egingo dituzu Clic edo Ardora erabiliz. Bietatik erabiltzeko aukera egonik, nire iritziz errazagoa egin zaizu Ardora programa. Ardorak irudiak eta soinuak sartzerakoan formatu gehiago onartzen ditu Clic programak baino. Dagoeneko batzuek frogak egiten hasi zarate zein ariketa egin eta abar ikusteko baina eginikoa nola begistatu ez dakizue. Horretarako, zeuen kontura ibili nahi baduzue hona hemen kontsultatzeko baliabide arin batzuk: Batetik, Ardora taldeak slideshare-an jarrita duen Power Point-eko Ardora –Creación de actividades escolares- izeneko tutoriala; bigarrenetik, Ardora webguneko “laguntzan” sakatuz agertzen den Los diez primeros minutos con Ardora V.3.0. -gainontzekoak ere ikus dezakezu-; eta, azkenik Ardoraren erabileran oinarrituak, Aplicación Informática Educativa "ARDORA" blog-ean agertzen diren aplikapenak eta bideoak. Hortik aparte, astiroago irakur dezazuen ekasi-n Ardora programari buruzko zenbait dokumentu jarri dizkizuet.

Apunte sorta bat ekasi-n

Azaroaren 12tik 20ra bitartean klasean lantzeko denaz bai fotokopistegian bai ekasi plataforman zenbait apunte jarri dizkizuet.
Atzo eta gaur ekasi-n zenbait apunte jarri dizkizuet.>

Elebila: euskaldunon webgune bilatzailea

Joan zen hilabetan abian jarri da Elebila izeneko euskerazko bilatzailea. Elebila euskarazko lehen Internet bilatzailetzat hartzen da, baina honek euskeraz bilatu arren beste hizkuntetan datorrena ere bilatzen du. Gakoa hor dago: bera erabiltzea ala ez. Non dago bere abantaila euskaldunontzat?. Hori argituko duzu "Honi buruz" loturan klikatuz gero, bertan Elebila sortzearen zergatia ederki azaltzen baita.

Software eta aplikapen dohain anitz sarean

Horrelako orriak ugari izan arren, Juan Diego Polok etengabe osatzen ari duen “200 aplicaciones gratuitas para la Web 2.0 (… y 1.0 también)” izenekoa da aipatu beharrekoa. Wwwhat´snew?-Aplicaciones web gratuitas bilduma horretan 2000tik gorako aplikapenen berri ematen da eta, berrikuntzaren bat ezarri ahala ezagutu nahi baduzu harpidetu zaitez bere orriaren bukaeran agertzen den RSSean. Freewarebank edo software askearen bankutxean ere antzeko aipamenak agertzen dira. Horrez gain, cdlibre.org gunean Windows-erako software eta aplikapen dohainak aurki daitezke bere katalogoa-n. Baliagarria ere bada Genbeta. Bitakora kolektiboa da Interneten bitartezko software eta zerbitzuen informazio gaurkotua ematen duena, zenbait trikimailuen azalpenekin batera.

Apunteak fotokopistegian

Ikasle batzuek ekasi-n jarritakoa fotopistegian jartzeko eskatu didatenez orain arte plataforma horretan jarri izan ditudan apunte guztiak fotokopistegian dauzkazue.

Tagzania: tokiak etiketatzeko tresna

Klaseko ikasle batek bere bitakoran kokagune baten erreferentzia zehatza jarriko du. Leku erreferentziak modu askotan egin daitezke sarean baina badugu horretarako tresna informatiko aproposa. Tagzania-z ari gara. Codesyntax euskal enpresak sortutako proiektu honen bidez sarean partekatzeko lekuen etiketak oso errez egiten dira. Erregistratzen bazara, lekuak gehitu ahal izango dituzu, zure gustuko tokiak edo mapak gordetzeko. Puntu bat gehitzen duzunean, etiketak (gako-hitzak) jartzeko aukera duzu. Horrela, Tagzania ez da bakarrik zure mapen bilgunea: lurralde partekatuak ere sortzen dira etengabe tresna honen bidez.

Jimmy Wales Wikipediaren sortzailea gure artean

Euskal Herriko hiri batzuetan aste honen zehar zenbait ekitaldi emango dira “Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren astea” dela eta. Ekitaldi harrera Jimmy Wales Wikipediaren sortzaileak eman zuen Arabako Miñaoko teknologia zentruan. Hitzaldi horren berrietaz bi ideia azpimarraturik ikusi ditugu sare-egunkarietan: Wikipediaren arrakastaren funtsa pertsonez fidatzea” dela Jimmy Wales sortzaileak (Berrian), eta “Informazioa kontrolatzea gero eta zailagoa da” (Gara). Badago zer pentsa!

Bitakoran zer sartu?

Gaur fitxategi berri bat jarri dizuet ekasi-n, zure bitakoran sartu beharrekoa azaltzen duena.
Kontsultatu ekasi-n duzun ikasmateriala!

Zure bitakoraren txantiloiaren kopia egitea

Askotan konturatu gabe aldaketa batzuk egiten ditugu gure bitakoran eta, bat-batean, konfigurazioa aldatzen zaigu gure kontrolpetik kanpo geldituz. Arazo hori dela eta, gure bitakora osoaren edukiaren fitxategia gordetzea interesgarria da, behintzat ordura arte izan duguna ez galtzeko. Prozedura oso erraza da eta fitxategiak ia ez du ezer okupatzen. Egin beharko duzuna honako hau da: zure bitakoran sartu eta txantiloian klik egin HTML moduko edizioa hautatuz. Ostean “deskaragatu txantiloi osoa” agindu eta gorde zuk nahi duzun unitatean (USBn...). Kasualitatez bitakora deskonfiratuko balitzaizuke pantaila horretan, hor bertan, agertzen den “txantilioa berria disko gogorretik kargatzeko" ipintzen duen tokira zurea ekarri beharko zenuke “aztertu eta igo” eginez. Konturatu zarenez, gordetako fitxategiaren luzapena xml (eXtensible Markup Language), hots, sarean erabiltzen den html (edo htm) luzapena baino kode zabalagoa duen -irakurgarriagoa- fitxategia.

Apunte sorta bat ekasi-n

Aurreko klaseetan landutako eduki batzuez apunte batzuk prestatu ditut. Eskuratzeko ekasi-n sartu beharko zarete.
Azaroaren 1ean eta 2an ekasi-n zenbait apunte jarri dizkizuet.>

Blogger beta bertsioan aplikatzeko trikimailuak

Zuetariko gehienek bitakora Blogger beta bertsioan sortu duzue. Edozer gauzaren kodea edo prozedura zein den aurkitzeko “blogger beta” + “………” idatzi edozein bilatzailetan eta sarean horri buruz dagoena agertuko zaizu. Beta bertsioak probatzeko bertsioa izaten da, guztiz amaituta ez dagoena, baina web 2.0aren filosofian kontuan izanik sarean jartzen dena etengabe probatzen da eta, aldiberean, berriztu; beraz, beta bertsioa azken bertsiotzat har genezake. Bilaketa horretan aurkizen duzunetik aparte, badaude zenbait blogk trikimailu horien berri ematen dutenak. Horren erakoak dira honoko hauek: El consultorio de Blogger: Acerca de Blogger Beta, Todo Blogger, Exiliados del Olimpo (trucos Bogger), Blog and Web, Gizakom, El Blog de Blogs, Futurox Blogx, El Blog de Uchiha: Utilidades y Accesorios en Blogger, http://gemablog-.blogspot.com/, Ayuda para el Blog, Noticias para Blogs, Blog de César (Blog de ayuda), El Escaparate de Rosa… Kasu guztietan, agertzen duten trikimailu-zerrenda osoa ikustatzea komeni da, zerbait interesgarria aurki daiteke eta!

Blogarien etika eta Creative Commons

Bitakora baten egilearen eskubideak direla eta, bereziki gomendatzen dizut irakurtzea Caro Requenak El Blog de Blogs bere bitakoran 2006-x-20an idatzi zuen posta. La Ética y los Blogs izeneko artikulu horretan oso gauza garrantzitsuak agertzen dira blogarien lanaz eta etikaz. Irakurri argigarria da eta. Blogarien etikaz gain, Creative Commons zer den eta zertarako batestu bitakora bat Creative Commons lizentziapean zehatz azaltzen da. Bide batez Blogger-en aplikatzeko zenbait truku ikusteko parada izango duzu.

Google Docs zerbitzua Google-n

Ekasi plataformarekin ikasmaterial hartzeko arazoren bat baldin baduzue, hona hemen Clik programa jeisteko prozedurak azaltzen dituen dokumentua -KLIK programa jaisteko urratsak-. Dokumentuan, batetik, Clic programa euskeraz jaisteko eta instalatzeko prozedura agertzen da. Bestetik, Haur Hezkuntzako euskaraz prestatutako aktibitateak (edo bakar bat) jaisteko eta instalatzeko prozedura azaltzen da. Fitxategi hau Google Docs zerbitzua erabiliz jarri dut sarean. Zerbitzu honen bidez zure artxibategitxo birtuala euki dezakezu, eta bertatik dokumenturen bat (edo batzuk) sarean ikusgarri eta eskuragarri jarri daite(z)ke. Azken batean zure ordenadorearen artxibategi birtual bat egiten duzu, formatu-mota eta memori aldetik muga batzuk izan arren. Aztertu arretaz, webgunerik ez duen edozeinentzat fitxategiak sarean jartzeko aukera ematen du zerbitzu honek, baina inolako data eperik jarri gabe. Aldaketa handia dago tresna hauek erabiliz gero: zure ofimatika (zure bulegotxo digitala) sarera daramazu edozein tokitan zaudela lanean jarritu ahal izateko.

Mila ipuin

“Mil cuentos” izeneko web orrian ipuin laburrak entzuteko aukera dugu. Ahotsaz gain irudiz hornitua daude. Irakurtzeko zein entzuteko prestaturik, irudi osagarriz hornitzen dira eta koloreztatzeko aukerekin. Gaztelaniaz egon arren Haur Hezkuntzako materiala sortzeari begira ideiaren batzuk har ditzakezue.

Software katalogoa

Euskal Herriko ikastetxeetan Haur Hezkuntzako ikasgeletan IKTak erabiltzeko hainbat saiakera daude. Batetik Klik programa nahiko hedatua dago gure eskoletan. Horrez gain, badaude argitaletxeek sortutako ikasmaterialak -Edebé digital, adibidez-, edo Ikastolen Elkarteko ikasmaterialgintzaren katalogoa (Ttantto, Xango, Olentzeroa...), zein ikastetxeetan IKT sustatzeko eginiko esperientziak -Zarauzko ikastola, kasurako-.
UEUk (Udako Euskal Unibertsitateak) badu Solfkat (euskarazko software katalogoa) haur, gazte zein helduentzako egina dagoen softwarea biltzen duena. Weborri berean “Azken berriak” deritzon atalean gauza interesgarriak aurkituko dituzu.
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko webgunean eta Berritzegune gehienetan ikasmateriala gaika, arloka zein IKTen arabera antolatuta dute. Bertan kontsultatu maileguz duten euskarazko softwarea ikastetxeetan zer darabilten ezagut dezazun. Hortik aparte, Euskal Autonomia Erkidegoko irakasleek badute Elkarrekin izeneko zerbitzaria euren webquestak, miniquestak, blogak… eta sortzeko orduan laguntza eta tresna egokiak izan ditzaten.
Euskaraz sorturik egon ez arren gure ikastetxeetan erabiltzeko ikasmateriala egon badago. Beste askoren artean, Andaluziako Gobernuko Hezkuntza Sailak sortutako AVERROES proiektuan Haur Hezkuntzaz azpimarraz duen ikasmateriala kontsulta dezakezu adibide gisa.

Blogean sartutako irudi baten tamaina aldatzeko

Zeuen bitakora batzuk begiratu ditut eta irudi batzuk neurriz kanpokoak direla konturatu naiz. Hala ere, horrek badu konponketa. Horretarako, sartu zure bitakoraren konfigurazioaren txantiloian eta klikatu HTML intergunea. HTMLaren pantaila barruan arratoia jarri eta aurkitu aldatu nahi duzun irudia:

img src="....." etiketaz agertu zaizkizu zure bitakoan dauzkazun argazki guztiak. Aukeratu aldatu nahi duzuna. Irudiaren URLaren bukaeran frameBorder=0 width="100%" scrolling=no height="30" align="left" edo horrelakoak agertu daitezke. Tamaina aldatzeko zenbakiak aldatu zure nahiaren arabera, baina beste guztia ez aldatu –kakoak, tarteak, eta abar ez aldatu ordenagailuak sintaxi arazoak izan baititzake kodea egoki irakurtzeko-. Aurrebistan konprobatu aldaketa ia gustukoa duzun eta, honela bada, ez ahaztu aldaketa gorde behar dela!

Software mota

Software jabeduna eta software askea bereizten dira, nagusiki. Horrez gain, horrelako hitz batzuk ager daitezke saretik softwarea jaisterakoan (download egiterakoan):

Software semi-aske: enpresa izan ez ezik edonork erabiltzeko, kopiatzeko, banatzeko eta aldatzeko, baina, ezin da lortu inolako etekinik (dirurik...).
Software pribatua: bere zabalkundea debekaturik dago egilearen baimena gabe.
Freeware: softwarearen zabalkundea onartua dago baina bere kodea ezin da aldatu.
Shareware: softwarea zabaldu daiteke kopia baten bidez baina gainerako guztiak lizentziapean daude.
Trial: egun batzuetarako -30 egun inguru- probatzeko edo ebaluatzeko jaitsi daitekeen softwarea. Batzuetan, trial horrek softwarearen aplikapen orokorrak baino ez dakartza; beraz, software murriztuta da.
Demo: egileak software jakin horren demostraziorako prestatutako aplikapena da.

Software askea dela eta

Software aske edo software librea zer den azaltzeko GNU Proiektuak 2001ean “Free software” kontzeptuaz emandako definizioa hartuko dugu: “software-egileak erabiltzaileari askatasuna osoa eskaintzen dio softwarea exekutatzeko, kopiatzeko, banatzeko, aztertzeko, aldatzeko eta hobetzeko”. Garrantzitsuena da bere kodea askea izan behar dela, baina ez da nahikoa; bere zabalkundea ziurtaturik egoteko erabiltzaile multzo bat existitu behar da, bestela jai dugu. Dena den, software askea izan arren dohain zein salgai aurki daiteke.

Zenbait akronimo erabiltzen dira software askearen inguruan. Hona hemen, ezagutu beharrekoak:
- GNU (GNU´s Not Unix-en akronimoa da, UNIX software jabedunaren aurkako mugimendua aurka sortua). Software hori askea izan behar da, baina batzuetan ez da copyleft.
- CPL (General Public Licence): software askea izan beharko da horrela agertzen dena. Software horiek copyleft-en babesa izaten dute, baina ez denek.
- Copyright ©: Egilearen eskubidea adierazteko erabiltzen da. Ezin da eraldatu egilearen eskubiderik gabe.
- Copyleft: Copyrigth-en aurkako mugimendua Copyleft izenez ezagutzen da, eta egileak erabiltzaileari material horren eskubide guztiak ematen dizkio aldatzeko, zein banatzeko… Bere ikurra ©-ren alderantzizkoa da. Software hori hasieran Copyleft bada, geroago Copyright edo Copyleft bihur daiteke. Horregatik, software horren jatorrizko egileak idazten du nolakoa den bere softwarea: “software aske copyleft-en babesa duena” ala “software aske copyleft-en babesik gabekoa”.
- Creative Commons Licence: CC akronimoaren bidez adierazita sorkuntzazko (irudizko…) materialen egile eskubideen lizentzia sistema malgua da, non materiala partekatzea garrantzizkoa den murriztea (mugatzea) baino.

Software aske Educastur webgunean

Asturiaseko Erkidegoko Hezkuntza Sailak Educastur izeneko webgunea dauka. Horren barruan bi toki gomendatuko dizkizut oraingoan. Batetik, bere blogean (“Uso educativo de las TIC” izenekoan) dagoen oinarrizko software askearen orria, non hezkuntzarako software libreko zenbait aplikapen aurkituko dituzu (OpenOffice, Gimp, Inkascape, Scribus, Audacity, Mozilla Suite, NVU, Filezilla, Videolan) ederto azalduta eta sailkaturik. Horietariko aplikapen gehienak bertatik jaitsi daitezke zure ordenagailura hiperloturetako bideei jarraituz gero. Bestetik, NEA gunean haur hezkuntzako atalean sakatuz, “Publikoa” den azpiatalean umeentzako eginiko zenbait aplikapen ikusteko parada izango duzu. Atal horren barruan “Internet en el aula” izenekoan sakatuz gero, CNICErekin loturik duen haur hezkuntzako atala (irakaslearena) aipatuko dugu bereziki. “El mundo de Fantasmin” atalean aurki daitekeen irakasleentzako gida (pdf) aztertzeko aukera duzu, besteak beste. Bertan, azaltzen diren zenbait ideia baliagarriak dira eskolaurreko ikasgeletan kontuan hartzeko, haur hezkuntzako geletan ordenadorearen erabilera, kokapena, metodología eta ebaluaketarako irizpide orokorrak agertzen baitzaizkizu. Weborri berean zenbait aplikapen didaktiko aurkituko dituzu dokumentu eta fitxen ataletan.

Nola sartu bideo bat YouTube-tik hartuta

Lehenik eta behin YouTubera joan eta bideoaren ondoan bi lehiatila aurkituko dituzu -bestela informazio gehiago sakatu-. Batean, bideoa kokatutako URL agertzen da; bestean, Embed kodea, hau da bideo hori zure bitakoran birtsartzeko kodea. Kopiatu zure post edo berrian bi horien erreferentziak, Edición de HTML intergunea hautaturik duzula.
Adibide gisa, nik YouTubetik hartu dut bideo klasiko bat, Interneteko web 2.0 filosofiak dakarren aldaketari buruzkoa, hain zuzen. Bideoak "Web 2.0 ... The Machine is Us/ing Us" izenburua du eta hartu dudan tokiak http://www.youtube.com/watch?v=NLlGopyXT_g helbidea du. Zuk egin behar duzuna da kopiatu URLean datorren kodea eta Embed horretan datorrena, eta biak, zure postean itsatsi, bata bestearen azpian. Itsatsi ondoren begiratu idatzi duzuna HTML modura. Konprobratu embed horretan datorren guztia -oso luzea izaten da- ondo itsasi dizula ordenadoreak, askotan lehen zatia baino ez du gordetzen -HTML modura begiratu-. Gorde egin duzuna eta aurrebistan bideoa agertuko zaizu. Berria prest duzunean argitaratzera!

http://www.youtube.com/watch?v=NLlGopyXT_g

Ipuinak zein esaera zaharrak bitakoran sartzeko

Gaur goizean soinuaren inguruan ariketa batzuk egin ditugu. Tresna errazatik has daiteke: Batetik, Power Point-ek diapositiba batean soinua grabatzeko ematen duen aukera; bestetik, edozein ordenadoretan aurkitu dezakezun "Soinu grabadorea" (Hasiera/ Programak/ Eranskailuak/Entretenimendua/Soinu Grabadorea), edo Clic webgunetik eskuratu daitekeen Cool Edit 96 edo Nero-k duen Nero Wave Editor aplikazioa. Azken bi hauen antzekoa da Audacity; oso praktikoa da eta saretik dohainik jasotzeko modukoa. Ikusten duzunez, soinua eraldatzeko software ugari dago zure esku. Bitakoretan ere soinua sar daiteke. Moduak asko dira eta soinu formatuak ere. Hona hemen adibide gisa "Blog d´una profesora Dim" bitakoran aurkitu dugun Haur Hezkuntzarako argazki albuna soinuaz osatua. Bertan soinua nola sartu bitakora batean azaltzen digu egileak. Probatu eta erabiltzeko aukerak uste duguna baino urrunago doazela ikusiko dugu!

Euskalbar

Mozilla Firefox zure ordenagailura eraman dezakezu software askeko nabigatzailea baita. Zure etxeko ordenadorean instalatu baduzu "Euskalbar" izeneko barra erantsi diezaiokezu euskarazko hiztegi gisa. Euskalbar hori zer den eta nola instalatu erraz ulertuko duzu erabili.com euskalgunean agertu den "Euskalbar: 7 hiztegi klik bakar batean" artikulua irakurriz gero. Kontzeptu honen gainean informazio gehiago lortuko duzu Wikipedia Enziklopedia Askeko "Euskalbar" hitza kontsultatuz gero.

Telekomunikazio hiztegia

Teknologia berrietaz idazterakoan sarri askotan kontzeptuak adierazteko erdarazko hitzak erabiltzen ditugu euskaraz nola esaten diren ezbaitakigu. Horretan lagungarri izan daiteke Euskaltel enpresak bere weborriaren goiburuan duen "hiztegia" ikonoa erabiltzea. Ikono horretan sakatu eta Telekomunikazio hiztegia erabiltzeko aukera duzu, kontzeptuen azalpenak zein hitzen itzulpena agertzen baitira. Bestalde, Euskal Herriko Unibertsitateak hiztegiez duen gunean, Kazetaterm izenekoa duzu, EHUko Gorka J. Palazio Kazetaritzako irakasleak bere ikasleentzako prestatua.

Hezkuntzarako ikasmateriala egiteko software

Haur Hezkuntzarako jarduerak sortzeko software asko dago. Ikastetxeetan irakasleek euren material propioa sortzeko gehien erabiltzen dituztenak hauek dira: Klik 3.0 (Haur Hezkuntzarko jarduerak aurkitzeko), Jclic, Jclic Author, Ardora, NeoBook (ikus ere Neo-book programaz eginiko lanen txokoa), Power Point-ez eginiko multimediak eta Hot Potatoes programa -honen zenbait tutorial begistatu ditzakezu baina euskaraz sortzeko ez dago aukerarik-. Extremadurako Gobernuko Hezkuntza Sailak badu LinExEdu paketea material interesgarriaz osatua (Egile-tresnak eta Haur Hezkuntza, adibidez). Begiratu eta aztertu material horiek zuk taldeka egin beharko duzun ikasmateriala bideratzeko. Power Pointa dagoeneko erabilita duzu baina laguntza behar izanez gero kontsulta dezakezu Nafarroako Unibersitateko Teknologia Informatikoaren Guneak eskaintzen duen tutoriala. "Observatorio de software educativo libre" gunean zein Nafarroako CREENA-n (Interneten Hezkuntza prog azpiatalean sakatu) material gehiago aurkituko duzu.

Blogaren txantiloia aldatzeko

Dagoeneko zure bitakora egina duzu, baina ez zaude gustura aukeratutako txantiloiaz. Blogger-ek ematen dituen txantiloiak ikusi dituzu zurea egiterakoan. Horiek gustukoak ez badituzu sarean dohainik beste asko aurkitu daitezke. Aldatzeko prest bazaude, lehenbailehen gorde zurea euskaratutako osagaiak aldatuko baitira. Edozein modutan orain arte izan duzun txantiloia gorde disko gogorrean –XLM formatuan gordeko dizu kontrakorik ez badiozu esaten-. Ez da zaila berria aldatzea. Nola egin dezakezun “Blog and Web” honako orri lagungarriak adieraziko dizu. Bestalde, sarean txantiloiak non dauden ikusteko Goggle-n “template” + “blogger” idatzi (edo, nahi baduzu, “irudiak” izeneko atalean gauza bera idatzi). Hona hemen, adibide gisa Gecko & Fly eskaintzen dituenak. Txantiloi berria aukeratzerakoan ondo aztertu nola antolatzen duen informazioa eta zure oraingoaz konparatuta zertan den hobeagoa. Zuri errazagoa egingo zaizu “Blogger Templates XLM” formatukoak, hots, fitxategia XLM formatua datorrena zurearen ordez aldatzeko, noski. Zure bilaketaren ostean txantiloiren bat gustukoa baduzu horren fitxategia zure disko gogorrera jaitsi behar duzu download egiteko adierazten duen tokian eta zure blogean kargatu laguntza orrian agertu den moduan. Hiru zutabetakoak "50 More Beautiful Blogger Templates" gunean aurki ditzakezu.

Informazioa sarean partekatzeko

Aurreko klasean galdetu zenidaten irudiak zein web orritan eskuratu zitezkeen. Ekasi-n jarri dizuet zerrenda luze bat –zuek dakizkizuen batzuk ere agertuko dira-. Baina web 2.0-ren filosofia hezkuntzara ekarriz sarean dagoena hartzea bezain garrantzitsua norberarena edo taldearena partekatzea da. Informazioa partekatzeko zenbait tresna daude eta horiek erabiltzen trebatuko zara aurten. Adibide gisa, hona hemen arruntenak: Flickr, Picasa edo Zoomr (irudiak argitaratzeko eta partekatzeko), SlideShare (Power Point moduko multimedia eta aurkezpenak ikusteko, argitaratzeko eta partekatzeko), YouTube (bideoak ikusteko, argitaratzeko eta partekatzeko), del.icio.us (web helbideak, laster-markak edo norberaren gogoko guneak partekatzeko), Answers (jendeak besteen galderak erantzuteko), MyWeb (erabiltzaileak laster-markak partekatzeko), 4shared.com eta eSnips (norberaren fitxategiak biltegi birtual batean gordetzeko edo partekatzeko). Gehiago ere badaude: Wikipedia, Wikimedia Commons…

Blogari euskaldun gisa aritzeko

Blogari euskaldunek bitakoraren bidez aukera paregabea dugu gure hizkuntza munduratzeko. Dena den, idazkeraren maila jasoa bereziki zaindu beharko genuke. Ez ahaztu, horregatik, blogarien dekalogoa!

Pdf formatuak egiteko software

Data Becker enpresak salgai jarrita du “PDF Profesional 3.0” programa. Programak dokumentuak sortzen ditu pdf formatuan. Horrez gain editatzeko, aldatzeko eta segurtasunerako maila batzuk finkatzeko aukera ematen du. Prezioa 50 euro ingurukoa da.

Blogaren izenburua dela eta

Dagoeneko zure blogean idatziko duzun gaia aukeratuta duzu. Zure blog edo bitakorari izenburua jartzerakoan sarean gai horretaz zer egina dagoen jakitea ondo etorriko zaizu. Horretarako Googlek blogak bilatzeko duen Blog Search erabil dezakezu. Horrez gain badituzu honako beste hauek: Technorati, IceRocket, PubSub...

2007ko "Espiral Saria" irabazitako hezkuntza blogak

Jordi Adell irakasleak 2007-5-17an jaso zuen bere blogean, 2007ko "Espiral Saria" irabazitako hezkuntza-blogen berri. Ikasgelaka, ikastetxeka zein kolektibo gisa saritutako blog horien loturak bertan agertzen dira. Animatu zaitez ikustera eta aztertzera! Berri horren hasieran agertzen den http://cent.uji.es/octeto/node/2073 sakatuz saritutako "Euskaljakintza" blogaren egilearen -Maite Goñi- azalpenak ikusteko eta entzuteko parada izango duzu.

Teknologia arloan eskola gutxi aldatu omen dela

2007-o9-10ko DEIAn Sergio Monje-ri elkarrizketa egin zaio irakurri berri duen doktorego tesia dela eta. "La escuela vasca ante el cambio tecnológico" izeneko ikerketa horretan EAEko eskolak azken mendean gutxi aldatu duela ondorioztatzen da. Irakur ezazu artikulua interesgarria baita!

Zenbait programa ikasleekin erabiltzeko

Haur Hezkuntzako ikasleekin zenbait programa erabil daitezke. Horietatik bat GCOMPRIS dugu. 2-8 urte bitarteko ikasleek erabiltzeko programa hau 13 hizkuntzatan erabiltzeko modukoa da -euskaraz, oraindik ez-, eta 80 jardueratik gora aurkitu daitezke bertan. Iker ezazu zure kontura programa honen erabilera!

Lehen Begiradak orain Berrikari

2007-08 ikasturtetik aurrera Bilboko Irakasleen Eskolan nire ardurapean dagoen Hezkuntzari Aplikaturiko Teknologia Berriak izeneko irakasgaitik Begiradak izeneko bitakoran idatzi beharrean Berrikari-n idazten arituko gara.

Irailerako azterketari begira Programa non aurkitu

Jakinarazi nahi dizuet bigarren lauhilabetik aurrera programaren EHUko web orria aldatuta dagoela. EHU-k bere ataria berantolatzen duen bitartean honako helbide hau erabiliko dugu kontsultak egiteko. Hala ere, programa jakintzagaiaren ekasi plataformatik eskura dezakezue.

Bitakoren oihanean murgildurik

Bitakoren diseinua dela eta, hona hemen kontsultatu dezakezun Alejandro Valeroren "El mal diseño de las bitácoras" izeneko artikuluan. Horrela zurean zerbait aldatu nahi baduzu irizpide gehiago izango duzu! Honekin batera bidaltzen dizuet UEUko Gorka Juliok eta Iñaki Alegriak blog software-plataforma ezberdinei buruz egindako azterketa konparatiboa.